Դավիթ Խաչատրյանի բլոգ

1. Задай к словам вопрос какое? и напиши словосочетания. Используй слова для справок. Образец: Окно (какое?) широкое.

Слова для справок: широкое, новое, спелое, белое, синее, круглое, школьное, контрольное, сливочное, московское, свежее, голубое, гусиное, яркое, красивое, глубокое.

Окно, село, зерно, яйцо, море, платье, колесо, расписание, упражнение, масло, молоко, небо, солнце, метро, перо, озеро.

2. Вставь нужные окончания ы или и.

Лежали на полке,

Стояли на полке

Слоны и собаки,

Верблюди и волки,

Пушистые кошки,

Губные гармошки,

И утки, и дудки,

И куклы матрёшки.

3. Напиши слова во множественном числе. Выбери 5 слов и составь с ними предложения.

Сапог, петух, флаг, ёж, морж, пирог, кубик, орех, ёрш, вещь, мальчик, внук, грач, мяч, плащ.
Сапоги, петухи, флаги, ёжики, моржи, пироги, кубики, орехи, ёрши, вешьи, мальчики, внуки, грачи, мячи, плащи.

У меня ест серий сапог.
В мире много флагов.
Моя мама печет вкусные пироги.
Внуки бабушки добрые․
Однажды я увидел маленький ёжик․

4.Запомни, как пишутся окончания этих слов во множественном числе. Напиши несколько словосочетаний с этими словами. Образец: Близкие друзья. Серебряные крылья.

Брат — братья; друг — друзья; лист — листья; колос — колосья; стул — стулья; платье — платья; дерево — деревья; крыло — крылья; перо — перья; звено — звенья.

5.Напиши вопросы к словам.

Летом мальчики жили (…?) в деревне (…?) у бабушки. Они много помогали (…?) старушке: пололи (…?) грядки, носили (…?) воду. Ребята часто ходили (…?) на речку. Андрей хорошо плавал и научил плавать (…?) Витю. Ребята катались (…?) на лодке, ловили (…?) рыбу. С полным (…?) ведёрком (…?) рыбы возвращались они домой. Из рыбы (…?) бабушка варила вкусную (…?) уху.

Հողի մասին խոսելիս կամ դրա հետ աշխատելիս շատ բան է անհրա­ժեշտ իմանալ: Իհարկե, բոլորս լավ գիտենք, որ բույսերի մեծ մասն աճում է հողում: Այստեղ հանդիպում են նաև շատ կենդանիներ: Հողում մեծաքա­նակ են տարբեր բակտերիաները և սնկերը: Իսկ ի՞նչ է հողը, ի՞նչ բաղա­դրություն ունի:

Հողը երկրագնդի մակերևույթի վերին բերրի շերտն է:

Հողում մոտ 50-60 սանտիմետր խորությամբ մի փոքր փոս փորելիս կարելի է նկատել հողի տարբեր շերտեր: Վերին շերտը մուգ գույ­նի է: Այստեղ են բույսերի արմատները: Հողի այս շերտը պարունակում է նաև տարբեր բույսերի և կենդանիների մնացորդներ: Այդ մնացորդները բակտերիաների և սնկերի օգնությամբ քայքայվում են, առաջանում է օր­գանական նյութերով հարուստ հումուս, որը հողին հաղորդում է մուգ գույն: Հողի ավելի խոր շերտերը բաց գույնի են, այս­տեղ քիչ է հումուսը:

Կարելի է ասել, որ հողը ոչ միայն բույսերի և այլ կեն­դանի օրգանիզմների ապրե­լու միջավայր է, այլ նաև՝ կեն­դանի օրգանիզմների կենսա­գործունեության արդյունք: Հումուսի պարունակու­թյամբ հողերը շատ տարբեր են: Հումուսով հարուստ է սևահողը, որտեղ լավ են աճում բույսերը: Հումուսի պակասի դեպքում բույսերն զգում են սննդի պակաս: Հողի բերրիության և բույսերի աճի ապահովման համար օգտագործում են պարարտանյութեր: Պարարտանյութերը պարունակում են տարբեր նյութեր և լրացուցիչ սնունդ են բույսի համար:

Բույսերի աճի համար անհրաժեշտ են նաև ջուր, թթվածին և այլ նյու­թեր: Ջրի պարունակությունը հողում փոփոխական է: Երբ անձրևները սա­կավ են, անհրաժեշտ է արհեստական ոռոգում, որի համար օգտագործում են լճերի, գետերի, ջրամբարների, ջրանցքների ջրերը: Իսկ թթվածնով հարստացնելու համար հողը փխրեցնում են:

Հարցեր և առաջադրանքներ

1. Ի՞նչ կենդանի օրգանիզմներ են հանդիպում հողում:
   Հողում հանդիպում են սնկեր և բակտեիաներ։
   
2. Ի՞նչ է հողը, իսկ հումո՞ւսը:
   Հողը երկրագնդի մակերևույթի վերին բերրի շերտն է, իսկ հումուսը պարարտանյութ է։
   
3. Ինչո՞ւ է հողի վերին շերտը մուգ գույնի:
   Հողի վերին շերտը մուգ գույնի է, որովհետև հումուսը հողի վերին շերտին մուգ գույն է տալիս:
   
4. Ի՞նչ նյութեր են պարունակվում հողում:
   Հողում պարունակվում են ջուր, թթվածին և այլ նյութեր։
   
5. Ի՞նչ են պարարտանյութերը:
   Պարարտանյութերը լրացուցիչ սնունդ են բույսի համար:
   
6. Ի՞նչ նպատակով են իրականացնում հողի արհեստական ոռոգումը, փխրեցումը:
   Հողի արհեստական ոռոգումը բերքը առատ լինելու նպատակով են իրականացնում։ Հողը փխեցնում են այն նպատակով, որ թթվածին ստանա։

Ջ․ Ռոդարի

Տեքստային աշխատանք

Ջովանինոն շատ էր սիրում ճանապարհորդել:  Ճամփորդեց-ճամփորդեց, մի օր էլ հայտնվեց այնպիսի երկրում, որտեղ ոչ մի սուր բան չկար: Տներն այդ երկրում կառուցված  էին առանց սուր անկյունների, նրանք կլոր էին: Շենքերի տանիքներն էլ էին կլոր: Ճանապարհի կո□քին, որտեղով քայլում էր Ջովանինոն, թփերի ու վարդերի պուրակ կար: Ջովանինոն  որոշեց մի վար□ քաղել և զարդարել իր բաճկոնը: Նա   զգուշությամբ ուզում էր պոկել վարդը, որպեսզի մատը չծակի, բայց տեսավ, որ վարդը փուշ չունի, ուրեմն՝  իր մատը չի ծակի:  Այդ ժամանակ թփերի ետևից հայտնվեց քաղաքային պարեկը և ժպտալով հարցրեց Ջովանինոյին.

-Դուք երևի չգիտե՞ք, որ չի  կարելի վարդ քաղել:

-Ներեցեք ինձ … ես չմտածեցի,  որ…

-Այդ դեպքում Դուք պետք է վճարեք տուգանքի կեսը,- ասաց պարեկը և սկսեց գրել անդորրագիրը:
Ջովանինոն  հանկարծ նկատեց, որ պարեկի գրիչը սուր չէ, և խնդրեց ցույց տալ այն:

— Խնդրեմ ,- ասաց պարեկը և մեկնեց գրիչը:

Գրիչը, ինչպես նաև պարեկի  թուրը , ամենևին սուր չէին , դրանք բութ էին բութ:

— Սա ի՞նչ երկիր է, այստեղ ամեն ինչ տար□րինակ է:

Այստեղ ոչ մի սուր բան չկա,- բացատրեց պարեկը:

-Իսկ մե՞խը,- հարցրեց Ջովանինոն,- չէ ՞ որ այն պետք է սուր լինի:

-Մենք մեխ չենք օգտագործում: Մեխի փոխարեն սոսինձ ենք օգտագործում:  Իսկ հիմա բարի եղեք ինձ երկու անգամ ապտակել:

Զարմանքից Ջովանինոյի բերանը բաց մնաց.

-Ո՛չ, ո՛չ, ի՞նչ եք ասում, ես չեմ ուզում հայտնվել բանտում, եթե այդպես է, ես պատրաստ  եմ երկու ապտակ ստանալ:

-Բայց մեզ մոտ այդպես է ընդունված. լրիվ տուգանքը՝ չորս ապտակ, կեսը՝ երկու,- պատասխանեց պարեկը:

-Երկու ապտակ պարեկի՞ն:

-Այո՛:

-Բայց դա իրավացի չէ, այդպես չի կարելի:

-Իհարկե արդարացի չէ. այդպես չի՛ կարելի :

-Իհարկե արդարացի չէ, և որպեսզի այդպես չլինի, ոչ ոք օրենքը չի խախտում: Դե,  ես սպասում եմ. տվեք ինձ երկու ապտակ և մյուս ան□ամ ավելի զգույշ եղեք:

-Բայց ես չեմ ուզում ձեզ ապտակել:

-Այդ դեպքում ես ստիպված եմ ձեզ առաջարկել լքել մեր երկիրը:

Եվ Ջովանին ստիպված եղավ հեռանալ այն երկրից, որտեղ ոչ մի սուր բան չկար: Բայց նա երազում էր վերադառնալ այնտեղ և ապրել ամենաօրինակելի օրենքներով և ամենադաստիարակված մարդկանց հետ:

1. Տեքստի չորս բառերում տառի փոխարեն վանդակ է դրված, դո՛ւրս գրիր այդ բառերը՝ լրացնելով բաց թողած տառերը:
   կողքին, վարդ, տարօրինակ, անգամ
   
2. Փուշ բառի ուղիղ և փոխաբերական իմաստներով կազմի՛ր մեկական նախադասություն:
   Ուղիղ
   Երեկ իմ մատը փուշ էր մտել։
   Փոխաբերական
   Հիմա նա փշերի վրա նստած է։
   
3. Ի՞նչ է նշանակում պուրակ բառը.
   ա/բանջարանոց

բ/արտ

գ/զբոսայգի

դ/ծաղկի խանութ

• Տեքսից դուրս գրի՛ր ընդգծված բառերը՝ դիմացը գրելով ըստ կազմության դրանց տեսակը:
  Մատ-պարզ
  Գրիչ-պարզ
  Լքել-պարզ
  
• Տեքստում ընդգծված նախադասությունից առանձին սյունակներով դուրս գրի՛ր երկու գոյական, մեկ ածական, մեկ բայ:
  Գոյական
  Երկիր
  Անկյուններ
  
  Ածական
  Սուր
  
  Բայ
  Կառուցվել
  
• Կազմի՛ր տրված բայերի ուղիղ ձևերը:
• ա/ճամփորդեց-ճամփորդել
• բ/պետք է վճարեք-վճարել
• գ/ասաց-ասել
• դ/երազում էր-երազել

• Տեքստից դո՛ւրս գրիր մեկ պարզ նախադասություն:
  Շենքերի տանիքներն էլ էին կլոր:
  
• Լրացրո՛ւ  առած-ասացվածքները՝ օգտվելով տրված բառերից.

ա/Ինձ համար արա, քեզ համար սովորիր:
բ/Խաչն իմն է, զորությունը ես գիտեմ:
գ/Փողոցում գտածը փողոցում էլ կկորցնես:
դ/Այօրվա գործը վաղվան չեն թողնի:

զորությունը, սովորիր, գտածը, այսօրվա

• Տեքստից դուրս գրի՛ր մեկական պատմողական և հարցական նախադասություն:
  Ջովանինոն շատ էր սիրում ճանապարհորդել:
  Դուք երևի չգիտե՞ք, որ չի  կարելի վարդ քաղել:
  
• Այն ի՞նչն է, այն ի՞նչը.
  Հողից վերև՝
  Փոքրիկ արև,
  Վրան՝ հազար
  Սերմ ու տերև:
  Արևածաղիկ
                                   
• Ո՞րն է տրված նախադասության ենթական:
  Զարմանքից Ջովանինոյի բերանը բաց մնաց:
  Բերանը
  
• Ինչպիսի՞ երկրում էր հայտնվել Ջովանինոն:
  Ջովանինոն հայտնվել էր մի երկրում, որտեղ ընդհանրապես սուր բան չկար։
  
• Ի՞նչ տուգանք նշանակեց պարեկը: Նմանատիպ մի տուգանք էլ դու մտածի՛ր:
  Պարեկը նշանակեց իրեն երկու անգամ ապտակել: Եթե մարդիկ խոտերի միջով քայլեն, ապա ինձ պետք է տուգանեն՝ տասը րոպե անկյուն կանգնեցնեն։
  
• Ինչո՞ւ էր ստիպված Ջովանինոն լքել այդ երկիրը.
  ա/որովհետև վճարել էր տուգանքը
  բ/որովհետև պարեկը արդարացի էր
  գ/որովհետև խախտեց այդ երկրի օրենքը
  դ/որովհետև միամիտ էր
• Կուզեի՞ր Ջովանինոյին հետ գնալ այդ երկիր:
  Այո, ես շատ կուզեի, որ Ջովանինոն վերադառնար այդ երկիր, որպեսզի այս հետաքրքիր հեքիաթը շարունակվեր։

Հնարք 1-ին․

Եթե ծննդյանդ օրը բազմապատկես  2-ով, ստացված թվին ավելացնես 5, արդյունքը բազմապատկես  50 –ով, ստացված թվին ավելացնես  քո ծննդյան ամսաթիվը, արդյունքից  հանես 250, կստանաս  եռանիշ կամ քառանիշ  թիվ։  Եթե արդյունքում եռանիշ թիվ ստանաս, ապա ստացված թվի առաջին   թվանշանը ցույց կտա  ծննդյանդ օրը,  իսկ  մյուս երկու թվանշանները՝ քո ծննդյան ամսաթիվը։ Եթե արդյունքում քառանիշ  թիվ ստանաս, ապա  ստացված թվի առաջին  երկու թվանշանները ցույց կտան  ծննդյանդ օրը,  իսկ  մյուս երկու թվանշանները՝ քո ծննդյան ամսաթիվը։
(14×2+5)x50+6-250=14.06
1)14×2=28
2)28+5=33
3)50×33=1650
4)1650+6=1656
5)1656-250=14.06

Հնարք 2-րդ.

Եթե մտապահես մի եռանիշ թիվ և  այդ թիվը երկու անգամ գրես կողք կողքի,  ստացված   վեցանիշ  թիվը բաժանես  7-ի, հետո 11-ի, այնուհետև 13-ի, ապա   կաստանաս քո մտապահած թիվը։
200200:7:11:13=200
1)200200:7=28600
2)28600:11=2600
3)2600:13=200

Հնարք 3-րդ․

Կոշիկիդ համարը բազմապատկիր 5-ով , ստացված թվին ավելացրու 50, արդյունքը բազմապատկիր 20-ով։ Եթե  այս տարի  ծննդյանդ տարեդարձը արդեն լրացել է, ապա  ստացված թվին ավելացրու 1024, իսկ  եթե դեռ չի լրացել, ապա՝ 1023։ Վերջում ստացված արդյունքից հանիր  ծննդյանդ տարեթիվը։ Արդյունքում  կստանաս քառանիշ թիվ, որի առաջին երկու թվանշանները ցույց կտան  կոշիկիդ համարը, իսկ մյուս երկու թվանշաները՝ տարիքդ:
34x5x20+1023-2014=3409
1)34×5=170
170×20=4400
4400+1023=5423
5423-2014=3409

Հնարք 4-րդ․

Եթե տարիքդ բազմապատկես 5-ով, ստացված թվին ավելացրնես 8, արդյունքը բազմապատկես   2–ով, ստացված թվից հանես 6, արդյունքը բազմապատկես   10–ով, ստացված թվից հանես 100, արդյունքը փոքրացնես 100 անգամ,  կրկին կստանաս տարիքդ։
(9×5+8)x2-6×10-100:100=9
1)9×5=45
2)45+8=53
3)53×2=106
4)106-6=100
5)100×10=1000
6)1000-100=900
7)900:100=9

Հնարք 5. Արագ բազմապատկում 11-ով՝

Եթե երկնիշ թվի թվանշանների  գումարը չի գերազանցում 9-ը, ապա 11-ով բազմապատկելիս կարելի է կիրառել հետևյալ հնարքը՝  այդ  երկնիշ  թվի  միավորների և տասնավորների կարգում   գրված թվանշանների միջև պետք է գրել այդ թվանշանների  գումարը: Արդյուքում ստացված թիվը  հավասար կլինի այդ  երկնիշ թվի և 11-ի արտադրյալին:

Օրինակ՝  27·11

2+7=9

27·11=297

Եթե երկնիշ թվի թվանշանների  գումարը մեծ է 9-ից, ապա 11-ով բազմապատկելիս կարելի է կիրառել հետևյալ հնարքը՝  այդ  երկնիշ  թվի  միավորների և տասնավորների կարգում   գրված թվանշանների միջև պետք է գրել այդ թվանշանների  գումարի միավորը, իսկ տրված երկնիշ թվի տասնավորների կարգում   գրված թվանշանը պետք է  մեծացնել 1-ով: Արդյուքում ստացված թիվը  հավասար կլինի այդ  երկնիշ թվի և 11-ի արտադրյալին:

Օրինակ՝ 39·11

3+9=12

3+1=4

39·11=429

Սիրելի սովորողներ, այժմ ինքներդ առաջարկեք նոր մաթեմատիկական հնարքներ:

297
	213
214		129

Continue reading Մոգական քառակուսիներ

Կատարի՛ր առաջադրանքները։

Տրված բառակապակցությունները նախադասություններ դարձրո՛ւ։

Օրինակ՝ բուրավետ վարդ-Վարդը բուրավետ է։

շողշողուն արև-Արևը շողշողուն է։

փայլուն աստղ-Աստղը փայլուն է։

խորհրդավոր լուսին-Լուսինը խորհրդավոր է։

մաքուր օդ-Օդը մաքուր է։

Տրված նախադասություններից ամեն անգամ մի <ավելորդ> բառ հանի՛ր և թող միայն ամենակարևոր բառերը։

Չարաճճի քոթոթները աղմկելով խաղում էին կանաչ խոտերի մեջ։
Քոթոթները աղմկելով խաղում էին կանաչ խոտերի մեջ։
Քոթոթները խաղում էին կանաչ խոտերի մեջ։
Քոթոթները խաղում էին խոտերի մեջ։
Քոթոթները խաղում էին։
ենթակա
քոթոթերը
ստորոգիալ
խաղում էին

Գարնանային երեկոյի տաք անձրևը տեղացել էր նոր ծաղկած ծառերի վրա։
Երեկոյի տաք անձրևը տեղացել էր նոր ծաղկած ծառերի վրա։
Տաք անձրևը տեղացել էր նոր ծաղկած ծառերի վրա։
Անձրևը տեղացել էր նոր ծաղկած ծառերի վրա։
Անձրևը տեղացել էր ծաղկած ծառերի վրա։
Անձրևը տեղացել էր ծառերի վրա։
Անձրևը տեղացել էր։
ենթակա
անձրևը
ստորոգիալ
տեղաացել էր

Արևի առաջին շողերը խաղում էին ամպի սպիտակ քուլաների հետ։
Առաջին շողերը խաղում էին ամպի սպիտակ քուլաների հետ։
Շողերը խաղում էին ամպի սպիտակ քուլաների հետ։
Շողերը խաղում էին սպիտակ քուլաների հետ։
Շողերը խաղում էին քուլաների հետ։
Շողերը խաղում էին։
ենթակա
շողերը
ստորոգիալ
խաղում էին

Երկու պարզ նախադասությունների արանքում կապակցող բառեր ավելացրո՛ւ և ստացի՛ր բարդ նախադասություններ։

Արամը տուն շտապեց, քանի որ նա ուզում էր վերցնել գնդակը։

Սկսեց անձրև տեղալ, և բոլորը բացեցին անձրևանոցները։

Բժիշկ Այբոլիտը սպասում էր նոր այցելուի, երբ ներս մտավ թաթը վիրավոր արջը։

Փոքրիկ աղջիկը լաց էր լինում, որովհետև նրա տիկնիկի շորը պատռվել էր։

Փորձի՛ր մի քանի օրինակ էլ ի՛նքդ կազմել։

Հեծանվորդը ուզում էր առաջին տեղը գրավել։

Նա տեսավ որ իր ընկերը իրենից առաջ է անցել։

Ա և Բ սյունակներից գտի՛ր իրար հետ մտքով կապված նախադասությունները և կապակցող բառերի օգնությամբ (իսկ, երբ, սակայն, և, թե) միավորի՛ր դրանք՝ ստանալով բարդ նախադասություններ։

Ա․ Ապրիլը գարնան ամիս է։

Տղան շատ ուրախացավ։

Բացվեց գարնան առավոտը։

Մարզիկն ուզում էր առաջինը տեղ հասնել։

Բ․ Այգեգործներրը շտապեցին իրենց այգիները խնամելու։

Հուլիսը ամռան ամիս է։

Նա հաղթեց մրցույթում։

Նա տեսավ դեպի իրեն ընդառաջ եկող ընկերոջը։

Ապրիլը գարնան ամիս է, իսկ Հուլիսը ամռան ամիս է։
Տղան շատ ուրախացավ, երբ հաղթեց մրցույթում։
Բացվեց գարնան առավոտը, և այգեգործներրը շտապեցին իրենց այգիները խնամելու։
Մարզիկն ուզում էր առաջինը տեղ հասնել, սակայն նա տեսավ դեպի իրեն ընդառաջ եկող ընկերոջը։

Գրի՛ր անհրաժեշտ կապակցող բառերը և կարդա՛ բարդ նախադասությունները։

Ես ամենևին էլ չեմ ուզում, որ իմ գիրքը կարդան միայն զվարժության համար։Իմ սիրտը ցավից ճմլվում է, որովհետև ես հիշում եմ իմ փոքրիկ բարեկամին։Ես նրա մասին ուզում եմ պատմել, որպեսզի չմոռանամ նրան։ Շատ տխուր բան է, երբ բարեկամներին մոռանում են։ Բոլորը չէ, որ բարեկամ ունեն։ Եվ ես վախենում եմ, որ կդառնամ մեծահասակների նման, քանի որ նրանք թվերից բացի ոչնչով չեն հետաքրքրվում։

Հատված՝ Անտուան դը Սենտ-Էքզյուպերիի <Փոքրիկ Իշխանը>վիպակից։

1. Вместо точек вставь нужные слова: он, она, оно, они.

Каждое утро Саша идёт в школу. По дороге он встречает Колю и Таню. Они идут вместе. Вот и школа. Она большая и красивая. У школьного крыльца растёт высокое дерево. Весной оно покрывается зелёными листочками, а к зиме дерево сбрасывает всю листву.

2.Узнай предмет по названным признакам, назови его.

Белый, пушистый, холодный снег.

Тёмная, огромная, грозовая туча.

Сухое, свежее, душистое сено.

Вкусные, лесные, крепкие орехи.

Слова для справок: орехи, сено, снег, туча.

3.Прочитай скороговорки. Спиши. Раскрой скобки, выбери нужную букву.

Дядя (К, к)оля дочке (П, п)оле

Подарил щеночка (К, к)олли,

Но щенок породы (К, к)олли

Убежал от (П, п)оли в (П, п)оле.

Наш (П, п)олкан попал в (К, к)апкан.

Дядя Коля дочке Поле
Подарил щеночка Полли,
Но щенок породы колли
Убежал от Поли в поле.
Наш полкан попал в капкан.

4.У маленькой Кати появились новые игрушки, но она ещё не придумала им имена. Помоги придумать забавные имена новым игрушкам Кати.

У маленькой Кати был целый зоопарк плюшевых, пушистых, мягких игрушечных зверей. Серый слонёнок Витя. Резиновый жираф Джек . Мягкая плюшевая обезьянка Лоя. Толстый, набитый опилками бегемот Метя. Деревянная лошадка зебра Зара. И самая любимая — лохматая шерстяная собачка Коля.

5.Прочитай слова, запиши их в три столбика по родам. Девочка, ручка, книга, журнал, письмо, врач, музей, задание, дом, пальто, тетрадь, день, заря, платье, солнце, яблоко, дядя, бабушка, сын, полка, озеро.
она
Девочка
ручка
книга
заря
бабушка
полка

он
журнал
врач
музей
дом
тетрадь
день
сын
дядя

оно
Письмо
задание
пальто
платье
солнце
яблоко
озеро

6. Напиши по образцу. Образец: —  учитель-учительница

Учитель, школьник, спортсмен, художник, артист, воспитатель.

Учитель-учительница
Школьник-школьница
Спортсмен-спортсменка
Художник-художница
Артист-артистка
Воспитатель-воспитательница